တံခြန္တိုင္ႏွင့္ ဟသၤာရုပ္တို႕၏ အဓိပၸာယ္

▬▬▬▬
"ေစတီေတာ္ မ်ား မွာ တည္ထားေလ့ရွိတဲ႔
တံခြန္တိုင္ နဲ႔ ဟသၤာရုပ္ တို႔ရဲ႕ အဓိပၸါယ္"
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
မိမိတို႔ "ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ"ဆိုတာ ယဥ္ေက်းမႈသုခုမအလင္းေတြ ထည္ဝါခဲ့ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္ဆိုတာ သိၿပီး ျဖစ္ၾကပါလိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ့္
ေခတ္သစ္မွာ အခ်ိဳ႕အရာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မရွင္းမလင္း႐ုံမက ေယာင္ဝါးဝါးေတြ ျဖစ္လို႔ ေနၾကပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ
"တံခြန္တိုင္"ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာျပရရင္-
"တံခြန္တိုင္"လို႔ ေခၚရျခင္းက-
ဘုရား ပုထိုး ေစတီေတာ္ေတြရဲ႕အနီးမွာ တိုင္ေတြ စိုက္ထူထားတတ္ၾကပါတယ္။
အဲဒီတိုင္ေတြရဲ႕ ထိပ္ဖ်ားမွာ "တံခြန္"ေတြကို လႊင့္ထူထားၾကလို႔ "တံခြန္တိုင္"လို႔ ေခၚပါတယ္။
"တံခြန္"ဆိုတာ -
ေရွးအခါက
-ယာဥ္ရထားေတြ
-အေဆာက္အဦေတြမွာ ထင္ရွားေပၚလြင္ေအာင္ တင့္တယ္ေအာင္ လႊင့္ထူေလ့ရွိၾကတဲ့ "အလံ"ကို "တံခြန္"လို႔ ေခၚျခင္းပါ။
-တံခြန္လုံး
-တံခြန္ျပား
-တံခြန္ကုကၠား စသျဖင့္ မ်ားစြာရွိၾကေပမယ့္
"တံခြန္တိုင္"မွာ တပ္ဆင္ေလ့ရွိတဲ့ "တံခြန္"ေတြကေတာ့ "လုံးဝန္းၿပီး ရွည္ေျမာေျမာသ႑ာန္ရွိကာ ဝါးနဲ႔ ရက္လုပ္ထားတဲ့ တံခြန္"ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
"ဝါး"ကို အေခြလိုက္ျပဳကာ အေပၚကေန "စကၠဴ"ကပ္ၿပီး စကၠဴေပၚမွာ "ဗုဒၶဝင္ျဖစ္စဥ္ေတြ ဗုဒၶမုခပါဌ္ဓမၼ"ေတြကို ေရးသားထားၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္
ယခုအခါမွာေတာ့ "တံခြန္တိုင္"ေတြမွာ ခ်ိတ္ဆြဲတင္ရမယ့္ "တံခြန္"ေတြ မေတြ႕ရသေလာက္ ရွားပါးေနၿပီလို႔ သုေတသီတို႔က ဆိုၾကပါတယ္။
ေရွးက "တံခြန္တိုင္"ကို "သစ္ေတြ ,ဝါးေတြ"နဲ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေပမယ့္ ေႏွာင္းခတ္မွာ "အု႒္,အဂၤေတ"ေတြနဲ႔သာ ျပဳလုပ္ၾကပါေတာ့တယ္။
"တံခြန္တိုင္"ဆိုတာ
တိုင္ျမင့္ျမင့္ထူကာ အေဝးကေန ျမင္ႏိုင္ေအာင္
"တံခြန္လုံး ,တံခြန္ျပား"ေတြ ခ်ိတ္ဆြဲထားၾကၿပီး -
“ဒီေနရာမွာ
ဘုရား ပုထိုး ေစတီ ရွိတယ္။
လာေရာက္ ဖူးေျမႇာ္ပူေဇာ္ၾကပါ”
-ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အဓိပၸာယ္နဲ႔ စိုက္ထူထားတဲ့အရာလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
"တံခြန္တိုင္"ထိပ္မွာ ထုလုပ္ထားတဲ့ "ဟသၤာ႐ုပ္ပုံ"ကို ရႈၾကည့္ရင္ေတာ့-
“ေသျခင္းတရား ဟာ လ်င္ျမန္လြန္းလွပါတယ္။
မေသရာဆီ သြားဖို႔
မေမ့မေလ်ာ့ မေပါ့မဆဘဲ
ဒါန -သီလ -ဘာဝနာမ်ား ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကဖို႔ရန္ ဒီေနရာဆီ လာၾကပါ။
ဒီေနရာမွာ
မေသရာဆီ ပို႔ေပးမယ့္ ဘုရား ေစတီေတာ္
တရားေတာ္ေတြ ရွိပါတယ္” -လို႔ ဖိတ္ေခၚခ်င္လို႔ "တံခြန္တိုင္"ကို ထူထားၾကတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ဘာကို ေထာက္ဆၿပီး သိရလဲဆိုရင္
"ဇဝနဟံသဇာတ္ေတာ္"ကို ေထာက္ဆၿပီး သိရပါတယ္။
"တံခြန္တိုင္နဲ႔ ဟသၤာ"
--------------------------
"ျမတ္စြာဘုရားရွင္"ဟာ "အေလာင္းေတာ္ ဘ၀"က "ဇ၀န"မည္တဲ့ "ဟသၤာမင္း" ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဟသၤာ ေပါင္း ကိုးေသာင္း အၿခံအရံ ရွိပါတယ္။ သူ႔မွာ ညီငယ္ ဟသၤာႏွစ္ေကာင္လဲ ရွိၿပီး "စိတၱကုဋ္ေတာင္"မွာ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။
တစ္ေန႔မွာ ညီငယ္မ်ားက "ေန"နဲ႔အၿပိဳင္ ပ်ံသန္းလိုတာေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕အစ္ကို "ဟသၤာမင္း"ဆီမွာ ခြင့္ေတာင္းပါတယ္။ ညီငယ္မ်ား လမ္းခရီးမွာ ဒုကၡေရာက္ႏိုင္တာကို သိတဲ့အတြက္ ခြင့္မျပဳခဲ့ဘူး။
ညီငယ္ (၂)ေကာင္ဟာ အစ္ကိုရဲ႕စကားကို နားမေထာင္ဘဲ ေနနဲ႔ၿပိဳင္ဖို႔အတြက္ "ေန"မထြက္မီကတည္းက "ယုဂႏၶိဳရ္ေတာင္ထိပ္"ကေန သြားေစာင့္ေနပါတယ္။ "ေန"ထြက္တာနဲ႔ "ေန"နဲ႔အၿပိဳင္ ပ်ံသန္းၾကပါတယ္။
လမ္းခရီးမွာ "ေန"ရဲ႕အရွိန္ေၾကာင့္ "အငယ္ဆံုးေကာင္"ရဲ႕အေတာင္မွာ မီးစြဲေလာင္ပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္းကို "ဟသၤာမင္း" ၾကားသိတဲ့အခါ လ်င္ျမန္တဲ့အဟုန္နဲ႔ပ်ံလာကာ "ညီငယ္"ကို ကယ္ၿပီး "စိတၱကုဋ္ေတာင္"ကို ပို႔ေပးခဲ့ပါတယ္။
မြန္းတည့္အခ်ိန္ေရာက္တဲ့အခါ
"အႀကီးေကာင္"ဆက္လက္ၿပီး မပ်ံႏုိင္ေတာ့တဲ့အတြက္ "စိတၱကုဋ္ေတာင္"ကို ပို႔ေပးခဲ့ရျပန္တယ္။
"ဟသၤာမင္း"က သူလဲ "ေန"နဲ႔အၿပိဳင္ပ်ံသန္းၿပီး သူ႔ရဲ႕အဟုန္ကို စမ္းသပ္ခဲ့ပါတယ္။
အက်ဳိးမရွိေၾကာင္း ျမင္ရတဲ့အခါ အဲဒီလိုပ်ံသန္းျခင္းကို ရပ္နားၿပီး "ဗာရာဏသီၿမိဳ႕"ကို ပ်ံလာခဲ့ပါတယ္။
"ဟသၤာမင္း"ရဲ႕အရိပ္ဟာ "ဗာရာဏသီၿမိဳ႕"တစ္ခုလုံးကို လြမ္းမိုးသြားပါတယ္။
ဒီလို ထူးဆန္းတဲ့အေၾကာင္းအရာကို "ဗာရာဏသီမင္း"က သူ႔နန္းေတာ္ထဲ ေရာက္လာတဲ့ "ဟသၤာမင္း"ကို ေမးတဲ့အခါ -
-သူဟာ "ေနနဲ႔အတူ ပ်ံသန္းႏုိင္ခဲ့တယ္"ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
"မင္းႀကီး"က -
-"ဟသၤာမင္းရဲ႕ အဲဒီအဟုန္ကို ျမင္ခ်င္တယ္"လို႔ ေျပာတဲ့အခါ "ဘုရားအေလာင္းဟသၤာမင္း"က -ေနနဲ႔အဟုန္မၿပိဳင္ဘဲ
-အဟုန္တူတဲ့ ေလးသည္ေတာ္ ေလးေယာက္ကို ေခၚၿပီး ေက်ာျခင္းကပ္ရပ္ေစကာ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာကို ျမား တစ္စင္းစီ ပစ္လြတ္ေစခဲ့ပါတယ္။
"ခ်ဴလုံး" ဆြဲထားတဲ့"ဟသၤာမင္း"က လ်င္ျမန္တဲ့အဟုန္နဲ႔ "ျမားေလးစင္း"ကို ဖမ္းယူကာ ေလးသမားမ်ားရဲ႕ အနီး ခ်ထားခဲ့ၿပီးမွ "တုိင္ထိပ္"မွာ ရပ္နားေနလိုက္ပါတယ္။ လ်င္ျမန္လြန္းတဲ့အတြက္ "ဟသၤာမင္း"ကို မျမင္ရဘဲ ခ်ဴသံသာ ၾကားလိုက္ရပါတယ္။
"မင္းႀကီး"က -
"ဒီထက္ျမန္တဲ့အဟုန္ ရွိပါဦးမလား"-လို႔ ေမးတဲ့အခါ -
"ဘုရားအေလာင္းေတာ္"က
"ဒီအဟုန္ထက္
အဆတစ္ရာ,အဆတစ္ေထာင္,အဆတစ္သိန္း မက ျမန္တဲ့ အရာရွိပါတယ္။
အဲဒါကေတာ့
"ေသျခင္းတရား"ပါပဲ"
-လို႔ ေျပာလုိက္တဲ့အခါ
"မင္းႀကီး"ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္သြားပါတယ္။
"ဟသၤာမင္း"က "မင္းႀကီး"ကို တရားေဟာၿပီး သက္သာရာ ရေစခဲ့ပါတယ္။
အထက္ပါ "ဇဝနဟံသဇာတ္ေတာ္"ကို ၾကည့္ရႈၿပီး ဆိုလိုခ်က္ သေဘာအဓိပၸာယ္ ေပၚလြင္ေလာက္ၿပီလို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။
"ဟသၤာမင္း"ရဲ႕ ျဖစ္ေတာ္စဥ္ "ပါရမီ စရိယ"ဇာတ္မ်ားစြာမွေန ေႏွာင္းလူေတြ-
-အသိရေအာင္
-သဒၶါေပါက္ေအာင္
-ဖူးေျမႇာ္တတ္ေအာင္
-အမွတ္တရရွိေအာင္ ထုလုပ္ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
"သိၾကား႐ုပ္နဲ႔ နတ္မင္းႀကီးေလးပါး"
---------------------------------------
ျမင္ေတြ႕ေနရတဲ့ "တံခြန္တိုင္"ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္
-ျမင့္မားေျဖာင့္တန္းရွည္လ်ားတဲ့ "အု႒္တိုင္"နဲ႔
-အဲဒီ"အု႒္တိုင္"ရဲ႕ေျခရင္းမွာ "ပလႅင္ခုံ" ရွိပါတယ္။
အဲဒီ"ပလႅင္ခုံ"ေပၚမွာ "ဗဟိုတိုင္"ကိုပတ္ရံၿပီး "နတ္႐ုပ္,သိၾကား႐ုပ္ ,ျဗဟၼာ႐ုပ္"ေတြ ျခယ္လွယ္ဆင္သေလ့ ရွိၾကပါတယ္။
တိုင္ရဲ႕ထိပ္မွာေတာ့ "ဟသၤာ"-သာမက
-ကရဝိက္
-ဂဠဳန္
-ျပာႆႆ ဒ္ ေစတီ စသည္ကို တင္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။
ေရွးကေတာ့
"တံခြန္တိုင္"ဆိုရင္ -
အေျခမွာ "သိၾကား႐ုပ္"ပါမွ အဂၤါစုံတယ္လို႔ မွတ္ယူၾကၿပီး "သိၾကား႐ုပ္"ကို မပါမျဖစ္ေလးနက္တဲ့ အဓိပၸာယ္ေတြနဲ႔ ထည့္ေပးၾကျခင္းပါ။
ထုလုပ္ေလ့ရွိတဲ့ "သိၾကား႐ုပ္ရဲ႕ ဟန္"ေတြကလည္း
(၁)သိၾကားမင္း ခ႐ုသင္းကိုင္ေနဟန္
(၂) ရွိခိုးေနဟန္
(၃) သံတုတ္(ဝရဇိန္)လက္နက္ကိုင္ေနဟန္
(၄) ေစာင္းပိုက္ေနဟန္-ဆိုၿပီး "ေလးမ်ိဳးေလးစား" နဲ႔ ဟန္အသီးသီးမွာ အထိမ္းအမွတ္ေတြ အသီးအသီး ရွိၾကပါတယ္။
၁)သိၾကားမင္း ခ႐ုသင္းကိုင္ေနဟန္
"ျမတ္စြာဘုရား" ပြင့္ေတာ္မူစဥ္က -
-"သိၾကားမင္း"ဟာ "ခ႐ုသင္းမႈတ္ၿပီး ပူေဇာ္"ခဲ့တာကို လူေတြ အမွတ္ရၾကေစဖို႔ "သိၾကားမင္း ခ႐ုသင္းကိုင္ေနဟန္"ကို ထုလုပ္ေပးၾကျခင္းပါ။
၂) သိၾကားမင္းရွိခိုးေနဟန္
ေနာက္ -
-"သိၾကားမင္း ရွိခိုးေနဟန္"ကို "မဂၤလာတရား ေဟာၾကားေပးဖို႔ရန္ သိၾကားမင္း ရွိခိုးၿပီး ေတာင္းပန္"ေနတာကို ရည္ရြယ္ၿပီး ထုလုပ္ေပးၾကျခင္းပါ။
၃) သံတုတ္(ဝရဇိန္)လက္နက္ကိုင္ေနဟန္
ေနာက္တစ္မ်ိဳး
-"သံတုတ္(ဝရဇိန္)လက္နက္ ကိုင္ေနဟန္ကိုေတာ့ -
"ဘုရားရွင္"ကို "အေမးပုစၧာ"ေတြ လာေမးတဲ့ "အမၺ႒လုလင္"ဟာ
"ဘုရားရွင"္က ေမးေနတာကို "အေျဖမေပး"ဘဲ ေပေတေနတာကို -
"ဝရဇိန္လက္နက္ပိုင္ရွင္ သိၾကားမင္း"သိလို႔ ပူျပင္းေတာက္ေလာင္ေနတဲ့ "သံတူ(သံတုတ္)ကို ကိုင္ၿပီး တကယ္သတ္ေတာ့မယ့္ဟန္" ႀကိမ္းဝါးခဲ့တာကို ရည္ေမွ်ာ္ၿပီး ထုလုပ္ေပးၾကျခင္းပါ။
၄) ေစာင္းပိုက္ေနဟန္-
ေနာက္ဆုံးတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ "ေစာင္းပိုက္ေနဟန္"ကိုေတာ့
-"ပဥၥသိခၤနတ္သား"က "ျမတ္စြာဘုရား"ကို "သိၾကားမင္း"ကိုယ္စား ဂါထာေတြနဲ႔ "ေစာင္းညႇင္းေဆာင္ကာ ေလွ်ာက္ထား"ခဲ့တာကို ရည္မွတ္ၿပီး ထုလုပ္ေပးၾကျခင္းပါ။
ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကို မုံတိုင္ပင္ဆရာေတာ္ရဲ႕ “သုံးပုံတံခ်ဴက်မ္း”မွာ လကၤာေတြနဲ႔ မွတ္တမ္းျပထားပါတယ္။
အခ်ိဳ႕ "တံခြန္တိုင္"အေျခေတြမွာေတာ့
-"သိၾကား႐ုပ္"ေတြအစား -
"စတုေလာကပါလ နတ္မင္းႀကီးေလးပါး"တို႔ရဲ႕ ပုံေတြကို ထုလုပ္ထားၾကပါတယ္။
ဒါကလည္း အရမ္းကာေရာေတာ့ မဟုတ္ၾကပါဘူး။
"ဥပုသ္ေန႔"ေတြမွာ -
-ရတနာသုံးပါးကို ဆည္းကပ္သူ,
-မဆည္းကပ္သူ၊
-သီလေစာင့္သူ,
-မေစာင့္သူ၊
-မိဘလုပ္ေကြ်းသူ,
-မေကြ်းသူ စတဲ့လူေတြကို
အဲဒီ"နတ္မင္းႀကီး"ေတြနဲ႔ "နတ္မင္းႀကီး"ေတြရဲ႕ "အေစအပါးနတ္"ေတြက စာရင္းေကာက္ယူၿပီး "ပဥၥသိခၤနတ္သား"ကတစ္ဆင့္ -"မာတလိ,"
"မာတလိ"ကတဆင့္ "သိၾကားမင္း"ဆီ အပ္ၾကပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္းကို လူေတြ သတိရၾကကာ- -ရတနာသုံးပါး ဆည္းကပ္ၾကဖို႔
-သီလေစာင့္ထိန္းၾကဖို႔
-မိဘလုပ္ေကြ်းၾကဖို႔
လူေတြကို သတိေပးတဲ့ဟန္နဲ႔ ထုလုပ္ေပးၾကျခင္းပါ။
အခ်ိဳ႕က
"သိၾကားမင္း"ရဲ႕
-ရွိခိုးေနဟန္,
-ခ႐ုသင္းကိုင္ေနဟန္,
-ေစာင္းကိုင္ေနဟန္,
-သံတူကိုင္ေနဟန္ "႐ုပ္တုေလးခု"ကို ၾကည့္ၿပီး
"နတ္မင္းႀကီးေလးပါး"နဲ႔ မွားတတ္ၾကပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆို
"တံခြန္တိုင္"နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိသင့္သေလာက္ သိၾကၿပီ လို႔ ယူဆပါတယ္။

မွီခိုရာက်မ္းကိုး-
(၁။ပိဋကေတာ္မ်ား
၂။ပခုကၠဴစာေပဆု သုေတသနစာေပဆုရ
ေမာင္ယဥ္လွိဳင္း၏ ေဆာင္းပါး
၂။"အရွင္ေခမိႏၵ(တိပိဋက နိကာယ)"၏
"တံခြန္တိုင္ရဲ႕အဓိပၸါယ္")
ခ်မ္းသာ ၾကပါေစ၊ ေအးၿငိမ္း ၾကပါေစ၊
သံသရာ ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ..လြတ္ေျမာက္ ႏိုင္ၾကပါေစ။
ဘ၀တု သဗၺမဂၤလံ